ÇALMA-HIRSIZLIK               

         Çalma genel anlamıyla başkalarına ait eşya, para vb şeyleri habersizce almaktır. Çalma bir suç örneğidir, ancak bu davranış çoğu kez, yanlış yola itilme sonucu yada bir macera olarak ortaya çıkar.

        Çocuklarda doğuştan mülkiyet kavramı yoktur. Çevresinde gördüğü, hoşuna giden, gereksinme duyduğu eşyayı kendine mal ederek, kullanmaya başlar. Örneğin 2 yaş çocuğunda sahiplik kavramı yoktur. Her şey onundur, başkasına ait olamaz. Çocuk giderek kendinin olanla olmayanı ayırt etmeye başlar ama bencil tutumu uzun süre değişmez. Örneğin, komşu gezmesine gittiğinde, sorulmadan alınmayacağını bildiği halde, cebinde kendisinin olmayan birtakım oyuncaklarla geri döner.

       Küçük yaşlarda çocuklar tarafından başkalarına ait olan bir şeyi izinsiz alma davranışına sık rastlanır. Ancak bu tür eylemleri çalmak anlamında kabul etmemek gerekir. Çocuklar henüz hangi kurala uyulup hangi kurala uyulmayacağının yeterince bilincinde değildirler. Bazı ülkelerde cezai sorumluluğun başladığı yaş olarak belirlenen, mülkiyet duygusunun geliştiği 8 yaşındaki çocuklar henüz erişkin yaşamını yönetecek dengeye sahip değildirler.

        Okul çağında tekrarlanan çalmalar üzerinde daha önemle durulmalıdır. Çocuk aile ve çevresiyle birlikte araştırılmalıdır.Yaşına göre olgunlaşması geri kalan kimi çocuk, annesinin çantasından para aşırarak, çevresindeki çocuklara dağıtır. Kazanamadığı arkadaşlığı para ile kazanmaya çalışır.

                “Hırsız” sözcüğü çalmayı alışkanlık haline getirmiş çocuklar için kullanılır.Bu tip çocuklar, çeşitli anti-sosyal davranış (suçluluk) karakteristikleri gösterirler.

ÇALMA ÇEŞİTLERİ

1- Çalınan Objenin Kullanılması: 

·         Yarar sağlamayan hırsızlıklar: Çocuklardaki karakteristik çalma biçimidir.

·         Cömertlik Hırsızlıkları: 
Çalınan obje dağıtılır. Bu hırsızlıklar özgeci ve değer kazanmak amacıyla yapılır.

·         Gereksinim Hırsızlıkları: 
Yoksul, evden kaçan ya da amaçsız dolaşan çocuklarda görülür. Para hırsızlıklarının birçoğunda, çocuk ya da gencin şiddetle gereksinme duyduğu veya istediği bir şeyi elde etmek için çaldığı ileri sürülebilir. Ancak hırsızlığın kötülüğünü iyice öğrenmiş olan çocuk, gereksinme ne denli önemli ve güçlü olursa olsun, bunu hırsızlık yoluyla doyurmaya kalkmaz.

2- Patolojik Hırsızlıklar:

·         Saldırgan Hırsızlık: 
     Zarar verme amacı baskındır.

·         İçtepkisel Hırsızlıklar: 
     Çalma eylemi düşünülmeksizin ve bir plan yapılmaksızın gerçekleştirilir.

·         Zevk Hırsızlığı: 
      Çalma zevki her şeyden öndedir. Bu tür hırsızlıklar ergende ve çete suçlarında görülür. Tehlike ve korkuyu yenme zevkiyle birliktedir. Bu tür hırsızlıklarda yeni ve heyecan verici deneyimler yaşamak ya da çevresini atlatarak bir üstünlük veya egemenlik duygusu elde etmek amacı yatmaktadır. Çocuk veya gençlerde bu isteklerin doyurulması doğal ruhsal bir gereksinmedir. Bu istekler yararlı birtakım eğitsel faaliyetlerle yönlendirilmediği taktirde, çocuk bunu, komşunun bahçesinden meyve, pastacıdan çörek, vb. yollarla doyurmaya kalkışır. Bu tür hırsızlıklar genel olarak grup halinde işlenir ve çalınan nesneyle bir gereksinmeyi karşılamak söz konusu değildir.

·         Telafi Hırsızlık: 
        Aşağılık duygusu olanlarda, çekingen ve duygusal kişilik yapısındakilerde görülür. Burada sevgi eksikliği telafi edilir. Bunlar aynı zamanda kardeş doğumu, kardeşler arası kıyaslama gibi nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan kıskançlık ve avunma hırsızlıklarıdır.

NEDENLERİ

1- Doyumsuzluk: Doyumsuzluk çok çeşitli durumlarda ortaya çıkabilir ve kısa süreli yada uzun süreli olabilir. Sevilmediğini yada ana-babasının sevgisini yitirdiğini sanan bir çocuk, onların ilgisini çekmek amacıyla bu davranışa yönelebilir. Ailede yeni doğan çocuğun olması ve bu nedenle papucunun dama atıldığını düşünen çocukta, annesinin kendisini yüzüstü bıraktığını düşünerek, ondan öç alma isteğiyle çalma davranışına yönelebilir.

2- Sevgi Açlığı: Bu durum genellikle ana-baba yoksunluğu çeken çocuklarda görülür.Çocukta sevgi açlığından güvensizlik duygusu oluşur. Bu güvensizlik duygusunu da ancak kendisine ait birtakım eşyalar elde ettiğinde giderebilecektir. Sevilmediğini düşünen çocuk, ilgi çekmek için çalabilir. Bazen ana- baba kaybından sonrada ortaya çıkabilir. Genellikle çalma davranışı gösteren çocukların,  alkolik veya suçlu ana-babalar tarafından yetiştirildiği ve ihmal edildiği belirlenmiştir.

3- Arkadaşlar arasında özel bir yere sahip olmak:
Arkadaşları arasında özel bir yer sahibi olmak için rüşvet vermek amacıyla kullanılan küçük eşyaları çalarlar. Bu sebepten kaynaklanan hırsızlık, en fazla, arkadaşlar arasındaki yarışmalarda başarısız olan çocuklarda görülür bu çocuklar saygı göremedikleri gibi kendilerine de saygı duymazlar ve kendilerini kabul ettirmek için bu yolu deneyebilirler.

4- Çocuğa yeterli harçlık verilmemesi:
Çocuğun temel ihtiyaçlarının karşılanmaması durumunda görülür.

5-Çocukta mülkiyet fikrinin gelişmemiş olması

çocuk eşyaların başkalarının özel ve sadece kendine ait eşyası olduğunun bilincine erişmemiş olabilir
6-İntikam almak:
Örneğin; başarılı bir çocukla kıyaslanan bir çocuk, ondan intikam almak için eşyalarını alabilir. Çocuk otoriter ana-baba yada öğretmenden intikam almak için de çalabilir.

7-Ana-babanın çocuğun yaptığı bu davranıştan bilinç altı zevk alması: 
Çocuk bunu hisseder ve çalmaya devam eder.

8-Çocuk özdeşleşmek için kendine kötü örnek seçmiş olabilir:
 Çocuk bir grubun onayını almak için yapabilir. Amaç çalmak değil, başkalarını yaranmaktır.

9-Özgüvenini artırmak için:
Bazı çocuklar kendi güçlerini, erkekliklerini kanıtlamak için yaparlar.

10-Çocuğun anne-babası ile hesaplaşmasının bir yolu olabilir

 Çocuk kendince anne babasını cezalandırma ve tepki gösterme yolu bulmuş olduğunu zannederek hırsızlık yapabilir

ÇALMA DAVRANIŞI KARŞISINDA NELER YAPILABİLİR

Çalma olayı 5 yaşına kadar sorun teşkil etmez. Çocuğun kendisine ait eşyalarının olması sağlanmalı ve başkalarına ait şeyleri izinsiz alamayacağı öğretilmelidir. Çocuğun ayrı odası ve çekmeceleri olması da tercih edilebilir.

Çocuk ailenin diğer bireylerinin eşyalarını almaya kalktığında, bunların kime ait oldukları hatırlatılmalıdır. Ana-babalarda çocuklarına iyi bir örnek olmaları için, başkalarına ait eşyaları izinsiz almamaları gerekir. Böylece çocuk başkalarının mülkiyet hakkına saygılı olmayı ve bazı isteklerini kontrol etmeyi öğrenir.

Ana-babaların çalma davranışı karşısında soğukkanlı davranmaları gerekir.Çocuk bu davranışın sonucunda acımasızca cezalandırılmamalıdır.Bu tutum çocukta sevilmediği inancını doğurur. Aldığı ceza ve gördüğü sevgisiz tutumla, çocuk cezasını çektiğini düşünerek yeniden çalmaya yönelebilir.

Ana-baba olarak çocuğunuza davranış şeklinizi değerlendirin ve ona gerçekten sevginizi gösterebiliyor musunuz düşünün. Çünkü çalan çocuk, anne ve babasına karşı duyduğu kızgınlıktan ileri gelen suçluluk duygusuyla bu amaca yönelebilir. Ayrıca okulda çalma davranışı göstermesi, bir yandan aralarına giremediği arkadaşlarından öç alma, öte yandan ana-babayı yaralamak amacını güdebilir.Eve kendisinin olmayan bir oyuncakla gelen bir çocuğa annenin hırsız niye çaldın, senin neyin eksik demesi yerine, hiçbir şey söylemeden oyuncağının geri verilmesi en doğru yoldur. Bu durumda çocuk kazançlı çıkmayacak ve yaptığı davranışı da yinelenmeyecektir. Çocuk gereksiz yere suçlanmamış ve davranışı da onaylanmamıştır.

Çocukların ilk çalmalarında, ana- babaların olduğu gibi okul yöneticilerinin de çok duyarlı ve bağışlayıcı davranmaları yerinde olur.Çalma bir uyum ve davranış bozukluğu semptomu olarak kabul edilmeli ve bir alarm sinyali olduğu bilinmelidir.Çocuklara 7-8 yaşından itibaren düzenli olarak harçlık verilmelidir. Harçlık yaşa, ekonomik olanaklara ve koşullara göre değişir.Çocuğunuzu hırsız olarak nitelendirip, yaptığı her hareketinden kuşkulanmayın. Eğer böyle davranırsanız, çocuğunuzun kendine karşı olan sevgi ve güvenini yok edersiniz ve zihninde, kabahatini tekrarlamasını beklediğiniz fikrini uyandırırsınız. Çocuğunuz bilinçsiz olarak, bu korku yada isteğinizi yerine getirebilir.

                   NASIL ÖNLENİR?

1-Değerleri Öğrenmek:
Çocuğa dürüstlük ve başkalarının mülküne önem verme öğretilmelidir.Anne-baba örnek olmalıdır.

2-Örnek oluşturma: 
Önce anne-baba çocuğa örnek olmalıdır. Başkasına ait eşyalar alınmamalı, bulunmuş eşyalar geri götürülmeli, diğer insanlar kandırılmamalıdır.

3-İletişimi güçlendirmek: Eğer evde çocuk yakın ilişkiden yoksunsa, çocuğa yeterli zaman ayrılmıyorsa, aile bireyleri arasındaki ilişki güçlendirilmelidir

4-Çocuğa belirli bir miktarda harçlık verilmelidir. 
Çocuğun gereksinimlerini karşılayabilecek belirli bir harçlık mutlaka verilmelidir. Çocuk ihtiyacı olduğunda tekrar alabileceğini bilmelidir.

 5-Mülkiyet hakları: 
Çocuğa ihtiyacı olduğunda , kendisine ait olmayan bir eşyayı nasıl ödünç alabileceği ve bunu nasıl geri vereceği öğretilmelidir.

6-Etrafta bozuk para gibi cezbedici eşyalar bırakılmamalıdır.

7-Çocuğun kendisine ait eşyaları olmalıdır.
Çocuğun en azından bir kaç eşyası olmalıdır.Anne-baba çocuğun eşyalarını kullanacağı zaman ondan izin almalıdır.