TİKLER ( SEYİRCE )

Tik,sistemli çalışan çizgili kasların irade dışı belirli aralıklarla kasılması sonucu meydana gelir.Genellikle yüz ve boyun kaslarında görülür.Göz kırpma, sık sık diz ve ayak sallama baş yada boyun oynatma, dudak kenarlarının çekilmesi, burun çekme, boğaz temizleme ile birlikte görülür.Tik, yer ve biçim değiştirebilir, bir süre sonra da belli bir kasta yerleşip kalır.Erkek çocuklarda daha çok görülür.Genellikle 6 yaşından sonra fazla görülmeye başlar. En çok 8-12 yaşların da rastlanır.Okul öncesinde göz kırpma gibi basit tikler görülebilir.Bu da ön ergenlikte kaybolur.Tikler ergenlik çağında kaybolur. Yetişkinliğe uzananları da vardır. En fazla yüz ve boyunda görülür.

                                    TİKLERİN NEDENLERİ
            Tiklerin oluşmasında en fazla ruhsal nedenler söz konusudur. Tikler genellikle iç gerilimlerin veya çatışmaların yansımasıdır.Kişi tikleri sayesinde bu gerilimlerden kurtulma çabası verir.Tiklere engel olmaya çalışıldıkça daha da artış gözlenir. Duygulanma, üzüntü, yorgunluk arttıkça tiklerde artış gösterir.
             Tiklere neden olan ruhsal etkenlerin başında erken yaşlarda başlayan ve süren korku, tedirginlik, kaygı, gerginlik vardır. Çevresinde, kavga, güvensizlik, tedirginlik yaşamak,çevresiyle çatışma halinde olmak,coşkunluk, yorgunluk, öfke,acı gibi durumlar yaşamak çocuklarda tiklerin oluşmasına sebep olabilir. Ruhsal etkenlerin yarattığı tiklere 
        örnek:9 yaşındaki bir kız çocuğu aile içinde yaşadıklarını psikoloğa şöyle anlatmıştır.“Kardeşim beni çok rahatsız ediyor.Bana vuruyor. Buna karşılık babam beni suçluyor.Babam eve geç geliyor.Babamın gelmemesinden korkuyorum.Annem babam sık sık kavga ediyorlar” Çocuğun aile içinde yaşadığı korku, tedirginlik,kaygı gibi durumlar onda ağız ve burun tiki onda ağız ve burun tiki oluşmasına sebep olmuştur. Göz ve boyun tiki olan erken okula başlamış 6 yaşındaki çocuk 10 yaşındaki abisini örnek almıştır. Abisinin oyun grubuyla oynamak istemiş,gruba katılmış fakat uyum sağlayamamıştır. Ailede ve okul çevresinde yaşadığı bu kırıklık onda göz ve boyun tiki geliştirmesine sebep olmuştur. Tiklerin oluşmasındaki bu neden tamamlanmamış bir hareketin temsilcisi şeklinde olabilir. Örneğim çocuk vuruculuk ,kırıcılık,saldırganlık gibi dürtülerini dışa vuramaz.Bilinç altındaki bu istekler çocuğun devamlı el kol hareketleri yapması şeklinde temsil edilir.
               Tiklerin nedenlerinden biride istemsiz olarak tekrarlanan hareketlerin zamanla alışkanlık olması ve daha sonrada otomatik olarak yinelenmesi seklinde olabilir.Örneğin göz kırpma başlangıçta göz rahatsızlığı veya yorgunluğa tepki olabilirken daha sonra otomatikleşerek tiki oluşturabilir.Boyun silkme kolalı bir gömleğin rahatsızlığından kurtulmaya çalışırken alışkanlık olan ve otomatikleşen bir tik olabilir.Omuz silkme,kaş kaldırma başlangıçta bir ret işareti olurken alışkanlık olur ve tike dönüşebilir. 
                  Tiklerin nedenlerinden biride taklittir.Çocuk çevresinde bulunan anne babasını,arkadaşlarını,öğretmenini taklit ederken,onların davranış kusurlarını da edinebilir.Zamanla bu hareketleri taklit eden çocukta tik gelişebilir. İstemsiz kasılmanın ortaya çıktığı bölgeye ya da organa ilişkin uzun süren fiziksel bir tahrişte tike neden olabilir.Bu fiziksel tahrişler arasında uzun süre devam eden düzeltilemeyen görme bozuklukları,burun akıntısı,boyun ağrıları sayılabilir.Tik organik bir rahatsızlığa bağlı olarak da gelişebilir. Örneğin, göz kırpan bir çocuğun görme problemi olabilir. İstemsiz kasılmanın ortaya çıktığı bölgeye veya organa ilişkin uzun süren fiziksel tahrişte tike neden olabilir.                         
                                              Düzeltici Önlemler

                Tikler,dikkat edildikçe artış gösterir. Çocuğa sık sık gözünü kırpma, kaşını oynatma, saçıyla oynama şeklinde uyarılar yapmak yanlıştır. Davranış sona ereceğine daha da artış gösterebilir.Çocuk tikleri bilinçli olarak kısa sürede durdurabilir. Bunun için kesinlikle zorlama yapılmamalıdır.Çünkü zorlandığında gerginlik ve sıkıntı duyacaktır.
                Çocuğun yorgun olduğu durumlara dikkat etmek gerekir.Heyecanlı bir film izlediğinde tik artış gösterebilir.Tikler ortaya çıktığı anda bu durumun organik veya psikolojik nedenlere mi dayandığını anlamak için bir çocuk ruh hekimine götürmeniz yararlı olacaktır. 
                 Çocuğun ailedeki, okuldaki ve yakınları ile olan çatışmaları ve bunların nedenlerinin bulunup ortadan kaldırılması uygun ve köklü tedbirlerdir.Taklit etmekten çocuğun dikkatini çekmekten, tenkit etmekten, akranları ile kıyaslanmaktan sakınılmalıdır.
                 Yeteneklerini iyice saptamadan, bir çok derslerde daha başarılı olmaya zorlanmaktan çekinmek gerekir. Hakaret, azarlama ve bu çocuklara dayak atılması tiklerin daha da artmasına ve buna eşlik eden bir seri duygusal bozuklukların ortaya çıkmasına sebep olabilir.Ana-babanın çocuğun bu halinden utanması çocuğu utandırması olumlu bir tedbir olmaktan uzaktır. 
                 Devamlı olarak ana-babanın çocuğu kendi arzularına ve usullerine uydurmaya çalışması, yanlış bir tedbirdir. Çocuk bol bol dinlendirilmelidir. Bazen gerekiyorsa, spor vb.etkinlikler azaltılmalıdır. Diğer taraftan az aktif, yalnızlık içinde bulunan çocukların grup etkinliklerine katılması teşvik edilmelidir. Doktor tavsiye ederse ilaç verilmelidir. Tike neden olabilecek organik etkenlerin dikkatle ele alınması, varsa bu tür bozuklukların tedavisi yoluna gidilmelidir.